C'erami trovi una cantina nant' a traversa vicinu à a ghjesgia. Era ind'à Manetta o un nomi cusigna. Ci riscaldavami.
Parlavami di i tempi (chi sti tempi cuì erani cum'à i tempi d'avali: c'erami cunnisciuti à a guerra ed era appuntu sempri a listessa che noi t'avivami oghji cuì...)
Era statu "virsatu" indi u 265 RI, sempri sargenti e senza prumozioni e c'era vulsutu ch'eddu passessi par St Diè, à ritruvà u sò regimentu.
Infini chi passavani l'ori quandi d'un colpu Talamasca fù pigliatu da a diciaredda.
Persu tandu ind'i sò discorsi di verità vera (dendummi, sta volta, di voi) dissi:
"Chereti, à mè, ciò ch'aghju fattu eiu ?
È cusì ?
Tandu a v'aghju da dì ni: aghju viaghjatu d'una stedda à l'altra senza mancu sapè induva andava. Aghju fattu, eiu, esercizii, passatu rivisti e rivisti, zappatu ind'i tranchées, trascinatu bilfarru e sacchi piena à tarra, tinutu notti e notti di vardia. T'aghju avutu a fami senza avè da magnà, t'aghju avutu a setti senza mancu un avè da bia, t'aghju avutu u sonnu senza pudè dorma, t'aghju avutu u frettu senza pudè scaldammi, pidochji senza pudè grattammi... eccu!
Eccu, basta ?
Iè, eccu e basta... ancu megliu, nò, chi tuttu quista un è nudda. V'aghju da dì l'occupazioni maiori di sta guerra, a sola chi conta: AGHJU AVUTU A PAURA."*
Puvarettu era sinceru. À chi un la cunnisciuta un pò parlà.
*La peur, Gabriel Chevallier, Le Dilettante, 2008