.

.
Paisani in anda pà a fiera di u Niolu. LC Canniccioni v 1910

01/06/20

La Samaritaine (7)

Di fatti, c'erami ritruvati cù Alexia,  qualchi ghjornu doppu à quidda storia di u disegnu, à u "Cafè des Artistes", di puntu à l'intatrata laterali di u magazenu. U scumbugliu di la ghjenti, i gridi di i ziteddi, u rumori di i mutori e u trostu di l'animali, tuttu stu rimusciu aviva resu a vita à a città.
M'è parsu d'essa in Marseglia guasgi sei anni in daretu, sapeti, davanti à u garasgiu Mors* (Mors, si quaeris miracula...), piazza Castelane, chi sara stata l'ultima volta par mè ad avè battutu in una villa maiora senza pinseri in capu, ne quiddu di u suldatu, ne quiddu di u dinaru, ne quiddu di Marie-Hughette o di a merula bianca (o nera...).
Nò. E pò, chi vuleti, avivu da vultà l'arpii ?

Catalogu di a Samaritaine 
1920


*Da veda, u bigliettinu di u 6/07/1914

31/05/20

La Samaritaine (6)

à Lingua Colsa !

"En somme, elle vous a pris pour le diable ?"
"Oh, vous savez entre un caporal en guenilles et un chef de rayon à la Samaritaine, je ne faisais pas le poids ! Les tantes préfèrent toujours les embusqués... (e ch'edda mi fussi cuntraria, nun mi stunava mancu  appena).
Mais, pardon, pourquoi riez-vous Alexia?"
""Paldonnez-moi mais je lis (ridu) de vos "r" qui sont "l" et de vos "r" roulés (risi à dinò)... qui ressemblent aux ronflements de chats tranquilles."
E dagali ! Ch'avivu pò da dì ancu eiu: "Vous aussi, comme Elle, vous vous moquez !" Quissa, pò, nò.
Sta volta l'affari erani in francesu è bedda intesa.
"Fà u mutachjoni", m'avaria dettu à Zì Siparoni -u vegu- barba alisciata e capeddi tusi, cascu culuniali giaddinu beddu incalfatu, pusatu in piazza !
Ùn n'aviu cà dà fratta longa, e basta. Pinsava à sta baschera di Brulelliot, cù la "sò" moglia à bracetta... Lu bruttu !

Sta sera, eru, eiu, in succhju, ingarzilitu, si pò dì... L'occhji verdi, verdiramu d'Alexià, à stu mumentu precisu, mi faccivani sunià.
Dissi, tandu eiu, tucchendu à la saluta: "Buvons aux présents et oublions les absents, car les absents sont toujours morts, comme disait souvent mon capitaine (Lejean, puvarettu), un homme de talent."
Sta sera ci vuliva à sminticà à Marie-Hughette e u restu, n'avivu a parrasiglia, ch'edda sighi e, cusì sia.

17/05/20

La Samaritaine (5)

U ghjornu dettu, nun pudiva più tena, andedi à la Samartaine, Rayon des petites réparations.
Pariva intimurita e persa à Alexia. 
"Que voulez- vous que je vous dise ? Parfois, elle ressemblait à un oiseau blessé, parfois, elle semblait presque heureuse, soulagée, comme sortie d'une grande guerre...
Ah oui, la dernière fois qu'elle venue à la Samaritaine, quelques semaines avant de partir définitivement, elle m'a dit: "Tiens, pourrais-tu remettre ce pli à Sarratu s'il venait, un jour, à passer par ici? Il comprendra...
Alors voilà, voilà. Que voulez-vous que je vous dise ? 
Au revoir Sarratu, prenez soin de vous. Désolée."

Dentru à l'inviloppu, paroddi micca, ma c'era un disegnunuceddu, prumessa muta d'un amori in finitu: des mots bleus, in somma. Ch'avivu pò da ùn capiscia micca?

Più sopra, una musica battiva a misura:

We three, we'll wait for you,
Even 'til eternity,
My echo, my shadow & me... 🎶*

*© Warner Chappell Music, Inc





07/04/20

Settimana santa (1)

À fà a diffarenza tra l'amori e la morti, sarà u T di la croci ?

16/03/20

À P.

15/03/2020

A tè, l'amicu caru, oghji sparitu, chi sè sempri indi u cori meu. "L'acra lingua di i morti si ripiglia sempri indi una prumessa di vazzina." Andrée Chedid

15/03/20

Lancieri

Pinsava e m'arricordava.
Partivani lanci in mani, a matina à bon'ora. C'era un certu Don Cervante, lancieru spagnolu, persu à mezu, stu scumbugliulu, sta scimità (faciva u muratori in Tulusa). Sempri u prima à parta, fù l'ultimu à mora.

Fotò Jean-Baptiste Tournassoud
tulrohaun

14/03/20

Samaritaine (4)

"Ce soir, vous êtes venue me voir en rêve. Vous étiez à la Samaritaine, séparée de l'infâme Brulelliot (lui avait été versé dans la police, (mais j'avoue que ses tergifications (sic) ne m'intéressaient guère)).
Vous étiez au rayon chaussures, rayonnante, vêtue de rouge, comme souvent.
Alexia, votre douce confidente se tenait près de vous. Vous sembliez très intéressées par une paire de bottines blanches de la nouvelle collection.
Je me suis approché de vous, ai étendu la main pour vous toucher le bras et là, vous vous êtes évaporée.

Je lis cela comme un signe. Demain j'irai voir Alexia au magasin, peut-être pourra-t-elle me donner des nouvelles de vous ? Je ne céderai pas. "

Da gallica, BNF

12/03/20

À C. (41)

Mi n'invengu e u vidiva cantà i sò canti furesteri, à Lejean:

"Au fond d'un gourbi clair,
Je te disais je t'aime
Pauvre fou,
Brûlé jusque-s-aux chairs.
La, la, la, la, la, la..."

Ridivami, era ridiculu. Ci vuliva à senta i brioni: "Lejean capitaine, Lejean capitaine!" (Tandu era simplici tinenti).

07/03/20

A C. (40)



 
'Annunziazion
Artemisia Gentileschi
(1623)
Galleria Sabauda, Torino


U baddu di i firiti (3)

Tredicesima stazioni, Ghjesù è spostu da a croci:

Vicinu à a croci di Ghjesù, stava a madri addulurata, Maria incù a suredda, Maria moglia di Cleofa e Maria Matalena. Unu di i suldati, di lancia, tafunedi u latu di Ghjesù, e subitu ni surtì acqua e sangui buleghji.

U baddu di i firiti (2)



Crossifisso di Donatello,
Legnaia
1420, circa

04/03/20

À C. (39)

Marzu catarzu,
U marzulinu farzu.
Corrini i ghjorni neri,
Tristi, ad essa prighjuneri,
Di noi stessi, di li nostri passioni.
E d'ùn avè possutu, tinti di noi, fà famiglia,
Chi, se prighjò, ùn era, n'aviva la sumiglia.

Ti tengu cara.

U baddu di i firiti (1)

"Parò, mi ne sogu surtitu viva.
Firiti, n'emi bisognu, ch'eddi purtessini tistimunienza.

Diciaraghju, di ciò ch'emi vissutu à ciò ch'eddu ci aresta, semi fattu, massimu, di ciò ch'avemi vissutu."


" Mais je suis restée vivante.
Il faut bien des blessés pour témoigner.
Je dirais que nous sommes davantage faits de ce qui nous a traversés que de ce qui nous est resté "

Grégoire Delacourt
Danser au bord de l'abîme

29/02/20

ScrABrrRrraaNNG

"Gli ho detto : non voglio essere il diario dei tuoi ricordi, sai !"
Dicivani ch'eddu aviva dettu cusì unu di sti Tagliani (capurali d'una squadra di buscaghjoli arrivata in paesi di ghjinaghju di u 191.) cù la sò innamurata...

ScrABrrRrraaNNG !*

Filippo Tomaso 
Martinetti
(1918)
Bnf
* Lent is desert !

23/02/20

Oghji un è più


À MP.

Sò isciuti i vecchji da lori casi antichi,
Finu à a sarrenda, vicinu, vicinu à l'accinta chi a ledera s'ha magnatu;
Cù ind'occhji u surisu d'un dolci dolci piaghjincu stagnu.
Ti n'inveni ? Ti n'arricurdarè sempri
Petri, ni lampava l'arburetu à i prugni
Ed i melacutogni, peddiliscia, à daretu à i vetri, 
Sunavani nantu à dui pianò à fà chjama e risponda,
S'adumuddava u divanu, tal' a petra,
Misgiu meiu,
Oh comu si stava bè in sti fotoglii moldavi,
Cù li sò casci di legnu tarulati sempri di di più, cù l'anni.
Piattani cusì  bè a nostra ghjuventù i libroni cù di ramu la sò fibbia !
E ghjiacci lu passatu sottu à u lumi ed è colmu lu specchju, à l'ingurcipulitu visu.
Cusi longu ch'eddu è u tempu dipoi chi oghji ùn è più.
Lunaticu, languenti, una cunvaliscenza.
Agna sera chi passa aspeti la stessa diligenza
Chi sbarca e chi ti sbarca sempri i listessi abrei di ritornu
Indi i casi cunnoscu, eiu, navi pronti à parta e rinaghji carchi à ossi, vicinu à Nova Iorca, purtati da l'oceanu
E sempri lu fanale, à fà motti impauriti fra l'aletti di legnu.
E basta.
Eccuti di faccia à a grata, a ledara, edda, a si magna.
Picchjani à u purtoni dui ghjuvannuteddi. Sei uscita,
Hai ind'occhji u surisu impirnatu e dolci d'uni stagnu piaghjincu, di vaghjimu.
Ti n'arricurdarè ? 
Ti n'arricurdarè ?




Da a versione francesa:

Benjamin Fondane
Paysages 1917-1923
tradotu da u rumanu da Odile Serre
Edizioni Le temps qu'il fait, 2019

14/02/20

À C (39)

"Sait-elle haïr ?"

U basgiu (ditagliu)
A Canova, Amore e Psiche 
1793
Le Louvre


11/01/20

À C (38)

Suniava:
D'u tò corpu parfumatu
N'arresta lu prufumu,
Di rosa, sali e vetiver,
Ni sogu imbriaccatu.

Ma tu induva sei ?
E, m'annegu tribulatu,
In un mari d'arghjentu
Verdi, lisciu, lisciu,
Tranquiddu,
Pari vituparatu.

M'annegu in lu vapori
D'un mondu senza fiattu,
Tal' u ziteddu mutu,
D'un essa statu amatu,
D'un amori tamantu
Tacitu, mortu e piattu.

À mora.

02/01/20

A razioni, a paci, e... a saluta !

Ma comu sarà chi m'arricurdava di sti cosi passati e trapassati di u 17 ?
 Di i "razioni" ch'eddi ci avivani datu in più, i "suppléments extraordinaires", ch'eddi chjamavani, e ch'eddi ci avinani datu par capu d'annu: prisutu 100 grammi (iè, 100gr, par omu, contani !), dui biscutini secchi, 125 centilitri di vinu (in più di i 50 cl di l'addocu raglamentariu di u vinu e i 6 cl d'acqua vita u ghjornu), Sciampagnu : una buttiglia da sparta à 4, sigaru à 0.10, un par omu e in più, 2 citrò, isiè ni, 2 citrò par omu... Chi campazioni, o figlioli... megliu cust'annu cà annu, chi ni sarà d'un antr'annu ?!
Divizia.

A Paci e a Saluta à voi, chi noi...
E, dumani, anh, anh !


22/12/19

19/12/19

Werck (13)

S'affundava u bateddu e mi vinivani i paroddi di l'Invitu. Pinseti, à Duparc !

A boci diciva:

"Mon enfant, ma sœur, ... songe d'aller là-bas...aimer et mourir... au pays qui te ressemble."

(...)

"Les soleils mouillés
De ces ciels brouillés
Pour mon esprit ont les charmes
Si mystérieux
De tes traîtres yeux,
Brillant à travers leurs larmes."*

Di li sò soli trosci, (u mari, un ni parlemi...) Di i celi inturbiditi, mutti, chi n'avemi da dì ?
Ed à spampigliulà cuì, arresta li tò occhji. Traditori e trà lacrimi preditori.

Misteriori...

*Ch Baudelaire & H Duparc


11/11/19

Werck (12)

Mischiatu à lu surrisu soiu, mi vensi u souvenir di l'ossi di Brantain. Fù eddu, stu Brantain, capitanu d'un ghjornu (d'aostu 1915), fù tombu, fù persu, fù ritruvatu, inguttuppatu anch'eddu ind'una cupertina bleue,  purtatu cuì à l'appossu di i bombi numichi. Chi cuì, si sà, chi si sta megliu.
Ah bon ?
Arresta li sò scarpi e lu sò pantalon.
Un acidducciu persu s'apodda à lu balcò...

Da 
Histoire de couleurs
Duriez

Werck (11)

Ma chi tanti bateddi ?
Travidivu... l'abbruccà.
A prima cosa che fù, fù lu sò visu tintu, e lu sò sgardu impressu nantu à un nuvuloni, un nivuloni neru di un celu affuscatu. Pariva tuttu ch'edda mi parlessi d'una bocci dolci, dò.
U surrisu listessu. À inguttuppammi, parò, era un silenziu lestru e un frettu putenti: u cori sappiva aghjà di li sò labbri mutti, li sò "je t'aime" vanni.
Sintedi, tandu, un vuciali superiori, dissi:  "Son visage appartient à un autre !" 
E tuttu à balia.

Da 
Histoire de couleurs, 
CFD colorisation 
À ringraziaddi.
(Ditagliu)

02/11/19

Wreck (10)

Comu avarà fattu a sorti, à sorta tantu velenu d'un fiori ?

Ghjoccu à carti
15esimu seculu
BNF

12/10/19

Quaestio de aqua et terra.

U tò silenziu, bocci di Diu.

Puesia, opus 103

"È quantu chi l'invisibili lucicchessi
sopru à la pendita alata,
Rimani un pocu di una notti chjara*
misculata à stu ghjornu d'arghjentu.

Vedi, più nun pesa tantu a luci
Nantu à ss'ubedienti cuntorni
Culanda, ssi paisoli, d'essa luntani,
E sempri, quachissia à purta li cunfortu."


(Rilke, Da a versioni francesa, Quatrains valaisans,9, 1926)

*il reste un peu d'une claire nuit
 Da leghja cù Schubert fantasia in fa minor op. 103 d 940.

23/09/19

Lyon

"Adieu Printemps ! Voici le froid, la nuit, la mort." 


L. Jamnot (ditagliu)
Le poème de l'art
Lyon, musée des beaux-arts 

21/09/19

Photografia (1)

Mi n'invengu, una sera, m'aviva intratenutu, à Badulphe Pothin. M'aviva dettu ssi paroddi dedicati à Una:

"Tu aimais les étoiles en compagnes lointaines. Tu disais leur parler, pour les apprivoiser, et apprenais leurs noms.
Peut-être en es-tu une ?

Tu avais ceint tes armes en bouclier certains et recouverts tes mains de blasons inutiles, philtre pour retenir tes larmes, et porter ton regard, à l'envers, merveilleux.

Le temps était passé, son cortège de drames, et il n'epargnait rien ni ta peau ni la mienne. Le temps était passé, comme passent les heures, douces, egrénées quotidiennes.

Et comme le temps est long, lui... à passer, à rythmer les ennuis, à recoudre les plaies de demains improbables. Le temps ne résout rien, il éloigne, c'est tout: un jeu à sommes nulles, inexorable amant."

18/09/19

31/08/19

Werck (7)

"Loda u mari" diciva quiddu !
U bateddu fila, filava o Bé, se tu sapissi...

A sera doppu (u 13 d'uttrovi), erami in altu mari, sintidemi u bastimentu scuzzulatatu da u maroni, buhh, un tangheghju tremendu, chi basta. Un colpu e dui e trè !
E noi, insarrunati in quiddu cascitoni di a cala suttana.
Cattiva strada: lu bateddu s'affundò in un amè. E noi vultugliati tra travi, sacchi, sacconi e acqua cutrata di u mari d'Irlanda !
Aporia ?
Ci affudavami.
Comu mi sarani vinuti tandu, in capu, i dolci paroddi intesi, una sera, à La Renomée des Escargots, tandu:

"C'est une gamine charmante, charmante, charmante,
Qui possède une âme innocente, innocente.
En elle tout est poésie, poésie.
Elle répond au joli nom d'Aspasie..."*

Trataleru, laleru, la, là : suneti lu trappachjoni... s'affonda lu battiddoni.





* Da Phi-Phi, Albert Willemetz, musica Henri Christiné (1918)

29/08/19

Wreck (6)

Fù lu sò sguardu, lu sò occhju ciarnenti, e di li sò occhji, i nivuli, la me sorti !

Ma par avà, mi truvava schiavu à mezu ad un umanità intera pronta à sugnà d'altri sogni, d'altri dumani e d'altri sogni d'altrò.
Ma per avà, ci truvavami à parecchji à tocca à tocca, in quiddi fundaccioni mancu fatti par u bestiami, tra travi e travoni... frateddi schiavi indi i fondi d'un bateddu persu.

E filava, u bateddu, filava.

28/08/19

Werck (5),

À C. (36):

Poi, vinsi la morti, li tò occhji t'aviva*.

* Da u "Verra la morte..." di C Pavese

27/08/19

Werck (4)

Piuviva.
Il pleuvait.

Werck (3)

Un vi digu nudda di u me viaghju, à costa di vita, trà Conflans à ghjugna à Le Havre. Nuttati ind'i fossi, ghjurnati listessa...
Campavu piattu piattera, cù li giandarmi appressu, à maculassi u ciarbeddu da a mani à a sera. E dorma, dorma ? Poccu e micca !
Quaranta trè ghjorni par fà centu e cinquanta chilometri ("43 nombre premier", avaria dettu à Lejean, u sintivu da cuì), chjù l'infernu !
Ma l'avivu fatta: eru ghjuntu u prima d'uttrovi in Le Havre (certi nomi, "le, le havre de paix...", m'aviva dettu u tintu Lejean in quidda tranchée di ..., un mi veni micca).
Doppu, mi ci è vulsutu dinò tre ghjorni par avvicinami da u portu e truvami un piattoni. E tre ghjorni di di più par tuccà un matalò, briacu abbastanza, in tertecula, par stami à senta, ma micca briacu persu chi tandu pirdivami tempu e raghjunamentu.
Fù fattu e m'infattò à Wuglielmu dettu l'irlandesu, una notti versu mezanotti, come ci vuliva, surtiva d'un baru. Fù subitu interessatu u tipu, fù. Piuviva.

Werck (2)

Vinsi quiddu ghjornu à Wugliemu (è cusì ch'e u chjamava), marinaru, inglesi mi pari sempri prontu à vinciasi unipocchi di soldi. L'avivu cunniscitu in un baru, di quiddi locchi sapeti...
Vinsi dunqua e mi dissi, sottu bocci:  "Ton bateau, il est prêt. J'ai tout préparé ton voyage. Tu me donnes les sous maintenant !"
Cacciedi i quattru centu franchi, ch'erami d'accunsentu. Wugliemu i si pigliò. A cuntintezza di u dinaru vintu, li si vidiva nantu a sò faccia sainata, rossa. Baiuccaghju !
Mi fessi passà à l'appiattu e mi truvedi nantu à unu di sti bateddi sgangarati e à veli tavunati, chi faccivani u serviziu à cicchiciambara trà Le Havre e Buenos Aires.
Di sti bateddi carchi à traffichi, chi m'eti capitu: botti di u vinu e d'acqua vita, tabaccu, oru... vinduti contrabandu, più, omi, donni e ziteddi e ropa di tutti i culori.

St'ondici d'uttrovi, à tre ori di mani, cù un ventu à punenti, apparichjedimi.

26/08/19

Wreck (1)

Tuttu cuminciò cuì l'11 d'uttrovi 18.


FJ Mortimer
L'Arden Craig
Cù aiutu di P Filippi, u ringraziu. 

25/08/19

Arkhangelsk

Comu avaraghju fatu à  truvami cuì ?
À v'aghju da cuntà.

15/08/19

Santa Maria



Giovanni Battista Salvi, 
dettu "Sassoferrato" 1609-1685, 
Madonna col Bambino ed angeli
Galleria Corsini, Roma.

10/08/19

San Larenzu

Paretecci d'ogni luntananza. Scimità, u mali u cunnuscimi.


20/07/19

Mon rêve familier...

À Lejean, li piaciva à Verlaine, Paulu di u sò nomi.

"Son nom ? 
Je me souviens qu'il est doux et sonore
Comme ceux des aimés que la Vie exila.

Son regard est pareil au regard des statues,
Et, pour sa voix, lointaine, et calme, et grave, elle a
L'inflexion des voix chères qui se sont tues"


14/06/19

À C. (35)


Si quaeris miracula
Mors, error, calamitas,
Daemon, lepra fuguint
Aegri surgunt sani

Cedunt -mare vincula,
Membra resque perditas
Petunt et accipiunt
Juvenes et canti

Pereunt pericula,
Cessat et necessitas
Narrent hi qui sentiunt
Dicant Paduani

Gloria Patri et Filio
Et Spiritui Sancto




Da ringrazià: Scontri Maria Leandri e People of Corsica.

20/04/19

Perdono mio Diò.

"Maligna ne gli altri
Oddio la grandezza
Oddio l'allegrezza
La mia iniquità."

Stabat Mater
Il Pergolese
1736

14/02/19

À C (34)

Diceni cà l’altru mondu si passa una vita nova.
Si rinscontrani l’amanti e l’amori si rinova...
Se la fussi vera quessa nun m’impurtaria di mora.

09/02/19

À C (33)

La Madeleine, (farraghju-marzu) 19..

A tò peddi cusì chjara, era ingonfia appena, à pena.
Tu, aspittà, più nun vulivi.
E vensi u silenziu e corsini lacrimi di sangui marturiati da li nostri ciarbeddi induluriti e macchi.
Tu tacita, eiu, Edda... muta.
Di ssi silenzii passati si nutrisci l'Oghji, cù un silenziu maiori. Ma chi valarà stu silenziu empiu à rumori pieni ?
Ti tengu e cun ostinazioni e prima di stu ghjornu, e da stu ghjornu, e nanzu da stu ghjornu, e in stu ghjornu, listessa.
Quali  ci sarà à capiscia, fora di noi, malgradu i sò sforzi, a sò curiosità?
Chi, stu silenziu è nostru. Prù ch'edda sighi, ssa disfatta, or' lu trionfu nostru...
U silenziu distinu di l'omu... eccu, tuttu ciò che nò semi statu capaci à construiscia, in dui. Par u sempri.
Silenziu ed amori mutu, funi a nostra prova, riassuntu di l'amori nostru.
Povar'à noi, và.

31/01/19

Le temps passé (tempi impiitati)

"E pò, salvà qualcosa di ssu tempu duve nun camparemi mai più."

Annie Ernaux, Les années, Gallimard 2008

21/01/19

Route de Prilly (1)

De la route j'aperçois, je crois, ta maison de là-bas.
Mais, que pouvais-tu savoir des soleils couchants, si ce n'est leurs reflets ? Il est vrai, tu voyais leurs levers.
"Ô lac ! l’année à peine a fini sa carrière,
Et près des flots chéris qu’elle devait revoir,
Regarde ! je viens seul m’asseoir sur cette pierre
Où tu la vis s’asseoir !"
Lamartine

02/01/19

À C. (32)

Delectatio morosa:
Paci e saluta o Marì Ughetta, paci e saluta!