.

.
Paisani in anda pà a fiera di u Niolu. LC Canniccioni v 1910

11/12/13

Aglii e cipolli

O chi pinseru arimani... 
Semi vulsuti à fallà in Aghjacciu incu Ranuccieddu di i Minghetti, ch'eddu t'aviva i sò aglii e civoddi da venda (fati à trecci, e à grussati, sapeti. In più, qualchi cippati) e chi l'arristavani e chi m'ha dumandatu stu favori, ch'un pudivu rifiutà, ch'eddu m'aviva più che arragnatu u mesi di maghju passatu. E pò in più semi sempri stati amichi cari.
E ci vuliva dinò à veda certi graneddi secchi, piditi, chi picatu. 
Fà ch'erami ghjunti guasgi à a canza, quandu m'avegu d'avemi sminticatu a cravata in casa, manc'à dì (!)
Si sà chi senza cravata* o senza scarpi*, un paisanu un pò entra in villa**. 
A dicu à Ranuccieddu e tandu eddu si metta a rida e mi dici "ti laccaraghju à a Barriera (l'aghjaccinchi u chjamani "l'octroi") cu muli e cariola cusì à meziornu magnarè fenu e orzu, ancu tu ! O alora, pigliemi e tagliemi a meia in dui pezzitini !..."
Infini chi, c'è vusultu che nò andessimi à cumprami una cravata nova. Aghju pruvatu à niguziadda e di fatti u garzoni ha chestu à Monsieur Usciati. Subitu quistu rispundò chi i paisani si lagnavani sempri... ma parò ch'eddi t'avivani a munetta... e ch'eddi erani ancu più ricchi cà eddu... ch'eddu i vidiva d'istati à i festi pà i santi, in paesi... e infini chi, e trichi e traca, ha fattu calà u prezzu da 1,15 francu à 1 francu seccu, seccu. 
Bedda pò era bedda, a cravata : a m'aghju scelta rossa e picchjulata di biancu. 
Ma cusì, semi stati senza magnà u ghjornu !
In piazza Abbatuccia ci vuliva à veda à Ranuccieddu briunà, oh... : "À l'agliu !!! À i civoddi, à i ci-vò-dì. À i cippolì*** !!!" À 2 ori u doppu meziornu ci erami vindutu u tuttu : marcanzia, mancu più una cria.
Ch'ha dì mamma stà sera quand'e li cuntaraghju u fattu di a cravata ?
A sentu aghjà : 
"Ti sè magnatu 5 broccii da par tè ind'una ghjurnata, cuccagna... O lu bruttu che tu sè !" 
Ghjuntu in casa, doppu a mugnera mi ni sogu andatu in lettu, à a lestra à a lestra, senza magnà ne nudda (aghju dettu ch'eddu mi picchjava in capu) pà un avè à cuntà i me provi, a cravata piata ind'a stacca. E aliscia che tu alisci...
M'è custata à mè sta passata in Aghjacciu !!! Parò u sognu ch'aghju fattu ind'a nuttata eddu sì, ch'era beddu : una ghjuvanetta, capeddu à piumi in capu, coda nera piigata à middi maneri e u sò parlà in crusca, tanta distinta... "Aiacciu, città di gran' lussu, maravigiosa, ghi sè tu la più bella"...
A mani à u discità eru sempri un povaru paisaneddu e a zitedda di u sognu meiu era fughjita luntanu da me, luntanu dà noi.

* Fattu veru.
** Villa = città
*** In Aghjacciu i civoddi sò detti cipolli.