E pò c'era sta croci, detta croci di Sa Larenti, fatta di legnu castagninu, alzata cuì, da rimintacci a esgia vecchja, Tistimonia.
![]() |
PJ Scarbonchi |
O crux ave spes unica
à HG,
In paesi stu 22 di sittembri di u 1920.
Mi n'invengu erami piatti in uni scorru di a tranchée 34, sottu à un bumbardamentu di barasgiu numicu. Talamasca si ni ridiva, eddu sempri à circassila brutta...
Piuviva, filemi à l'appiatu, pigliemi u boyau à dritta, quandi Talamasca, scuratu, lampedi i sò "Mì, o Sarrà, mirè !"
Di fatti, sottu à i pedi avivami un manteddu tudescu grisgiu nerinu, lampatu trosciu, in tarra. Sintedimi tandu a bocci, di sti bucciareddi fini, fini chi, quandu vò i sintiti, sapeti chi a parsona n'ha par poccu. Avanzemi, cu la bagliunetta à u canoni, pronti tremindui à sparà. In tarra truvemi unu di sti sargenti di a sappa numica, civi à l'aria, quantu chi a carica di a sò dinamita, l'avessi intrunatu, poi stracciatu, u corpu. Sanguinava. I lagni si faccivani corti e corti di di più, l'abandunnava a vita, si vidiva, un c'era più nudda à fà chi u tippu era ghjuntu à u varcatoghju. Morsi pocchi tempu doppu in uni sboccu di sangui.
Talamasca, sargenti, mi dedi l'ordini: "Palpa lu, ch'un si sà mai !" U tipu t'aviva poccu affari addossu, un portafogliu cù lu sò nomi Jop e la sò casata Bauwer (ch'eddu un sighi u cuntrariu ?), e pò c'era sta fotografia ch'aghju in manu, oghji, quattru anni doppu...
A donna, occhji torti, baiddona e forti pariva guasgi trista di la sò sorti e u cappeddu neru ch'edda si purtava in capu ùn li bastava à cuntintadda, si vidiva. Eddu, sticchiti, sticchitu, faciva u fieru cù la sò croci di guerra vinta, da poccu, in quiddi campi di pettu à noi. Comu avarà fattu à vincia la ? A v'aghju da dì: tumbendusini camarati à noi di Cambrai, Calasimà, Kattara, Kemeber, o Camaret... Pudiva essa fieru quiddu ghjornu nantu à sta fotografia chi, dui mesi e mezu doppu l'avivami da truvà (1918) in stu campu militariu ch'e v'aghju dettu, ghjorni poccu nanzu à l'artimizia.
A tranchée 34 duve erami a sera ch'e vi dicu e chi li ghjuvava di fossa pruvisoria, l'avivani chjamata Adèle, par scherzu (beddu nomi par un muritoghju, nò ?). E darretu à sta fotografia, ch'e mi tinivu in manu, (appressu à li sgiotti di me frateddu ind'i Vuleddi), c'era scrittu:
"Adelheid und Jop für immer."
"Tontu à chi scrivi, biatu à chi canta, dici u pruverbiu. O Ghjoppu... Avà a saparè ?"
Ti pregu o Maria.
G: Sarii tu capaci à lascià tuttu e ricumincià a vita da zeru ? Di sceglia una cosa, una cosa sola ed essa fideli à quidda? E riescia à fadda diventà la raghjò di a tò vita, una cosa chi racogli tuttu e chi diventi tuttu, postu chi è appuntu la tua fideltà chi a facci diventà infinita. Ni sarii capaci ? Eccu stami à senta s'e ti dicessi, C...
C: E tu... sarii capaci?
G: Nò... nò stu tipu nò, nun è capaci. Quistu si voli piglià tuttu e basta, arrubassi tuttu, nun sà rinuncià à nienti; cambia strada ogni ghjornu o parchi chi t'ha a paura di perda a strada ghjusta, si ni mori, quantu ch'eddu fussi dissanguinatu.
C: E cusì ch'edda finisci a storghja?
G: Innò cumencia cusì, e pò incontra sta zitedda di a funtana, è di quiddi chi ti danni l'acqua par guariscia, è bedda bedda, ghjovana e antica, ghjuvanutedda e digià donna, sputica, solari. Nun c'è dubbiu ch'edda sia, edda, la sua salvezza.
...
© DR - Vanité 1849 par Dioniso Fierros
We three, we'll wait for you,Even 'til eternity,My echo, my shadow & me... 🎶*